„Prjón er þráhyggjan mín“

Stephen West er fæddur og uppalinn í Tulsa í Oklahoma í Bandaríkjunum. Hann lærði dans í Illinois en prjónaskapur átti eftir að taka yfir líf hans og hann er nú orðinn þekktur fyrir að skapa nýstárleg mynstur sem hafa vakið mikla athygli. Hönnun hans hefur birst á forsíðum virtra prjónablaða og í framhaldi af því hefur hann gefið út bækur með eigin prjónamynstrum. Hönnunin er stílhrein og litrík og þúsundir prjónara um allan heim hafa endurgert flíkur eftir hann. Stephen hefur kennt prjón víða um heim, þar á meðal á Íslandi sem hann heimsækir oft en hann hefur t.a.m. haldið fyrirlestra í Myndlistarskóla Reykjavíkur.

Bjarndís Helga Tómasdóttir tók viðtalið.

Byrjum á byrjuninni – hvaðan ertu og hvar ólstu upp?

Ég er frá Oklahoma í Bandaríkjunum, fæddur og flúinn. Ég ólst upp í miðvesturríkjunum á meðan skólagöngu minni stóð en flutti til Amsterdam þegar ég var 21 árs til þess að læra dans í listaskóla þar. Það er gríðarlegur menningarmunur milli Oklahoma og Evrópu og breytingin frá lífsstílnum í miðríkjum Bandaríkjanna var mikill. Ég elska að hjóla og geta stokkið upp í lest til nýrra borga til að fá litríkan innblástur í prjónalíf mitt.

Ég lærði að prjóna í Tulsa en það var fyrst í Amsterdam að prjónið fór að taka yfir líf mitt og ég hef prjónað nánast daglega síðan eða í tólf ár. Stundum prjóna ég allan daginn. Prjón er þráhyggjan mín.

Þú fórst að próna frekar ungur en prjón hefur alla jafna verið mjög tengt við kvenleika og oft er sagt að það séu „bara konur sem prjóna“. Hafði þessi ástríða einhver áhrif á þig félagslega?

Ég var alltaf skrítinn og skapandi, líka áður en ég fór að prjóna. Ég var á fullu í dans- og söngleikjastarfi í skóla og tilheyrði mjög skapandi vinahóp. Við vorum öll skrítin og litrík saman. Ég hef líka verið heppinn. Mamma hvatti mig alltaf til að vera listrænn og skapandi. Hún er menntuð í klassískum söng og pabbi er klassískur píanóleikari. Ég fékk því ekki mikið neikvætt viðmót. Það voru líka um 4000 nemendur í skólanum mínum þannig að allir voru frekar uppteknir af sínum eigin vinahópum og áhugamálum. Svo hef ég líka alltaf verið svakalega hávaxinn þannig að ég var ekki auðvelt skotmark fyrir stríðni.

Það er svo sannarlega eitt af þínum aðaleinkennum sem hönnuður hvað þú ert litaglaður en þegar ég skoðaði hönnun þína á ravelry.com (samfélagsmiðill fyrir áhugafólk um prjónaskap) er greinilegt að það hefur ekki alltaf verið svo.

Já, ég var bæði grófari og jarðbundnari áður en ég flutti til Amsterdam. Ég hef alltaf verið hrifinn af litum en ég var aðeins varfærnari í prjóni og hönnun þegar ég var yngri. Það má með sanni segja að með auknum þroska hafi ég náð að losa um höftin, opna á litadýrðina innra með mér og uppgötva hvað felst í mínum eigin stíl. Flutningarnir til Evrópu breyttu ótrúlega miklu fyrir mig. Ég held að bandarísk menning hafi haft ómeðvituð áhrif á mig og látið mig hugsa sem svo að ég mætti ekki vera of litríkur og áberandi. Aðgengi að mismunandi menningarheimum mótaði mig að því leyti að ég er orðinn mun hugrakkari í minni hönnun.

Finnur þú mikinn mun á viðtökunum sem þú færð eftir því hvort þú ert í Bandaríkjunum eða í Evrópu?

Prjónarar eru mjög mismunandi eftir svæðum. Í mörgum löndum elskar fólk bjarta liti og hefur djúpt innsæi þegar kemur að tilraunastarfsemi með blæbrigði. Í Bandaríkjunum vill fólk oftast vita af hverju ég nota svona djarfa liti og hvað sé hentugt við þannig hönnun. Hins vegar virðist fólk í Amsterdam og á Íslandi vera almennt afslappaðra og kippa sér minna upp við óvenjulega hönnun.

Fyrstu myndatökurnar mínar sem fengu einhverja athygli að ráði voru hlutlausari, með appelsínugulum, bláum og gráum tónum. Eftir því sem ég þroskaðist byrjaði ég að nota bjartari litasamsetningar og skemmtilegri förðun. Ég fékk mikið af neikvæðri athygli á netinu þegar ég færði mig yfir í litríka ljósmyndun sem jaðrar við fantasíu en nú býst fólk við þessu af mér og ef ég kæmi allt í einu með drapplitaða línu af prjónuðum flíkum myndu allir fríka út.

Þú hefur varið talsverðum tíma á Íslandi að undanförnu. Er það grófa íslenska ullin eða viðhorf Íslendinga til litagleðinnar sem heillar þig?

Ég hef prjónað mikið með lopa en núna vinn ég mest með handlitaða merínóull. Ég elska Ísland af því að það er lítið og kyrrlátt. Hér er rými fyrir mig til að vera ég sjálfur, hvernig sem mér líður.

Segðu okkur endilega frekar frá ást þinni á landinu. Við elskum „Íslandsvini“!

Ég elska kettina! Og kindurnar, auðvitað. Ég elska að synda og ég elska hveralaugar. Landslagið hér er yfirþyrmandi fallegt. Ég ólst upp langt frá opnu hafi og fjöllum, svo Ísland er eins og draumur. Ég fæ alltaf bestu hugmyndirnar mínar á Íslandi og mikið af uppáhaldshönnuninni minni, líkt og Swants (peysu-buxur) og YouTube-myndbönd sem ég hef tekið upp eru innblásin af landinu.

Það er svo indæl tilfinning á Íslandi, svo mikið pláss, og mér líður eins og allt sé mögulegt. Þess vegna kem ég aftur og aftur og í hvert skipti hitti ég frábæra prjónara héðan og eignast fleiri skapandi vini.

Stíllinn þinn vekur talsverða athygli og þú ert orðinn vinsæll hönnuður og þekktur í Bandaríkjunum. Er auðveldara að vera þú sjálfur fjarri heimahögum?

Já, það er auðveldara að vera nafnlaus í öðrum löndum. Stundum er athygli frábær en stundum líður manni eins og sýningardýri. Þótt stíllinn minn sé bæði áberandi og litríkur er ég sjálfur mjög rólegur og þögull. Ég vinn oftast einn. Í dag er ég mjög hrifinn af því að leika mér með ólíkar litasamsetningar en litunartækni er farin að snúast miklu meira um djúpa liti og skvettutækni í litunarferlinu. Ég elska það!

Ertu meðvitað að storka staðalímyndum um kynin með því að vera karlmaður sem prjónar og hannar litríkar flíkur?

Hönnunin mín er sannarlega hýr og kvenleg en það er ekki gert meðvitað eða í ákveðnum tilgangi. Ég reyni bara að vera ég sjálfur; að skapa fallega hluti sem ég myndi vilja klæðast. Fæstir karlmenn myndu klæðast flíkunum mínum en sjálfur hef ég alltaf verið mjög kynlaus í hönnuninni minni. ‘

Mér finnst gaman að leika mér með rýmið milli kynjanna. Hönnunin mín er oft blanda af karlmannlegum og kvenlegum þáttum en ég hanna aldrei með einhverja hugsun um hverju karlmaður eða kona myndi klæðast. Ég hugsa meira rýmistengt og leik mér með hlutföll, áferð og liti. Þetta er allt skemmtilegur leikur.

Er mikið af sjálfum þér í hönnuninni þinni?

Algjörlega. Prjón og hönnun hefur alltaf endurspeglað mig og hvar ég er staddur í lífinu. Sífellt að breytast, leika mér, leita að hamingjunni og tengjast fólki sem veitir mér innblástur í prjóni.

Hvað er svo framundan?

Ég er alltaf að vinna að nýrri hönnun og myndböndum og fljótlega munið þig sjá nýtt tónlistarmyndband frá mér sem var tekið upp á Íslandi. Það er blanda af Íslandi, Cher og Westknits. Ég á búð í Amsterdam, www.stephenandpenelopy.com, og ég stefni að því að vera með fullt af nýju efni til sölu í sumar. Svo getið þið svipast um eftir litríkum, hávöxnum prjónara á Íslandi í júlí og ágúst!